الکل 96 درصد پزشکی

معرفی محصول

در شیمی، هر ترکیب شیمیایی که دارای فرمول کلی CnH2n+1OHC_nH_{2n+1}OHCn​H2n+1​OH باشد و یک گروه هیدرکسیل (-OH) به کربن متصل شده باشد، به عنوان الکل شناخته می‌شود. بیشتر الکل‌ها پسوند «ول» را به نام خود می‌گیرند، مانند بوتانول و اتانول. به ویژه، اتانول (که به عنوان "الکل" نیز شناخته می‌شود) همان الکلی است که از تخمیر شکرها به دست می‌آید و معمولاً در مشروبات الکلی یافت می‌شود. این ماده مایعی بی‌رنگ، فرار و با بویی تند است. علاوه بر این، اتانول یکی از مهمترین و شناخته‌شده‌ترین الکل‌ها است که در کاربردهای مختلف به‌ویژه در صنعت الکل و داروسازی استفاده می‌شود.

در کنار اتانول، دیگر انواع الکل‌ها نیز وجود دارند، مانند متانول (که به نام الکل چوب نیز شناخته می‌شود) و ایزوپروپیل الکل. همه این ترکیبات به نوعی الکل هستند و در انتهای نام شیمیایی آن‌ها پسوند «ول» قرار دارد. برای مثال، اتانول با فرمول شیمیایی C2H5OHC_2H_5OHC2​H5​OH یکی از شناخته‌شده‌ترین الکل‌ها است.

اهمیت الکل‌ها در شیمی بسیار بالاست. الکل‌ها به عنوان یکی از گروه‌های اصلی در شیمی آلی شناخته می‌شوند و در بسیاری از واکنش‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. آن‌ها به‌ویژه در واکنش‌های کاتالیزوری نقش اساسی دارند و در ساخت ترکیب‌های مختلف شیمیایی کاربرد دارند. برای مثال، الکل‌ها می‌توانند به آلکیل هالیدها تبدیل شوند و این تبدیل می‌تواند به تولید ترکیبات با اکسایش‌های بالاتر مانند آلدئیدها، کتون‌ها و اسیدهای کربوکسیلیک منجر شود.

از نظر ساختار شیمیایی، فرمول عمومی الکل‌ها به صورت ROH است، که در آن R یک گروه آلکیل (که می‌تواند زنجیره‌ای یا حلقه‌ای باشد) است. این گروه می‌تواند حاوی گروه‌های مختلفی مانند اتم‌های هالوژن یا هیدروکسیل‌های اضافی باشد. تمامی الکل‌ها به طور مشترک دارای گروه هیدروکسیل (-OH) هستند که به عنوان گروه عاملی، خواص خاص این ترکیبات را تعیین می‌کند. تغییرات در ساختار گروه آلکیل (R) می‌تواند بر سرعت واکنش‌ها و نوع واکنش‌های شیمیایی الکل‌ها تاثیر بگذارد.

طبقه‌بندی الکل‌ها
الکل‌ها بر اساس نوع کربن حامل گروه هیدروکسیل (-OH) به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1. الکل نوع اول: در این نوع، کربن حامل گروه -OH به یک کربن متصل است که دو پیوند دیگر به اتم‌های هیدروژن دارد (فرمول: C(R)₃-OH).
2. الکل نوع دوم: در این نوع، کربن حامل گروه -OH به دو کربن متصل است که یک کربن دیگر به هیدروژن متصل است (فرمول: C(R)₂H-OH).
3. الکل نوع سوم: در این نوع، کربن حامل گروه -OH به سه کربن متصل است (فرمول: C(R)₃-OH).

این طبقه‌بندی بر اساس ساختار مولکولی الکل‌ها است. واکنش‌های اکسایش، که مستقیماً به دخالت اتم‌های هیدروژن متصل به کربن حامل گروه -OH بستگی دارند، در هر یک از این گروه‌ها روند متفاوتی دارند. با این حال، عمده تفاوت‌های الکل‌ها بین این گروه‌ها به سرعت واکنش‌ها و مکانیسم‌های آن‌ها مرتبط است و به ساختار مولکولی‌شان بستگی دارد.

منابع صنعتی الکل‌ها
الکل‌ها نه تنها باید از نظر ویژگی‌های شیمیایی و واکنشی تنوع زیادی داشته باشند، بلکه باید به مقدار زیاد و با هزینه کم تولید شوند. به همین دلیل، برای تولید الکل‌های سبک، سه روش اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد:

1. آبدار کردن آلکن‌ها: این روش از کراکینگ نفت به‌دست می‌آید.
2. فرایند السک: در این فرآیند، آلکن‌ها، مونوکسید کربن و هیدروژن در واکنش‌هایی شرکت می‌کنند.
3. تخمیر کربوهیدرات‌ها: این روش بیشتر برای تولید اتانول از منابع گیاهی مانند شکر و نشاسته استفاده می‌شود.

علاوه بر این روش‌های اصلی، برخی روش‌های دیگر مانند هیدروژن‌دار کردن کاتالیزوری مونوکسید کربن نیز برای تولید متانول استفاده می‌شود. این فرایند از واکنش آب با متان در دمای بالا به‌دست می‌آید.

خواص فیزیکی الکل‌ها
گروه هیدروکسیل (-OH) باعث قطبی شدن مولکول‌های الکل می‌شود. این قطبیت، باعث می‌شود که الکل‌ها توانایی تشکیل پیوندهای هیدروژنی با دیگر مولکول‌ها داشته باشند. به همین دلیل، الکل‌ها نسبت به هیدروکربن‌ها حلالیت بیشتری در آب دارند.

1. دمای جوش:
   دمای جوش الکل‌ها به تعداد کربن‌ها و ساختار زنجیره کربنی بستگی دارد. به طور کلی، با افزایش تعداد کربن در زنجیره، دمای جوش الکل‌ها افزایش می‌یابد. همچنین، با شاخه‌دار شدن زنجیره کربنی، دمای جوش کاهش می‌یابد. نکته‌ای که باید ذکر شود این است که الکل‌ها به دلیل پیوندهای هیدروژنی که بین مولکول‌هایشان وجود دارد، نسبت به بسیاری از ترکیبات دیگر دمای جوش بالاتری دارند. به عنوان مثال، نقطه جوش اتانول 78 درجه سانتی‌گراد است، در حالی که نقطه جوش هگزان، یک هیدروکربن، 69 درجه سانتی‌گراد است.

2. حل شدن:
   الکل‌ها مشابه آب، پیوندهای هیدروژنی تشکیل می‌دهند، بنابراین می‌توانند به راحتی در آب حل شوند. برای مثال، متانول، اتانول و پروپانول به‌طور کامل در آب حل می‌شوند، اما بوتانول با چهار اتم کربن در زنجیره خود، در آب حل نمی‌شود. انرژی مورد نیاز برای شکستن پیوند هیدروژنی بین دو مولکول آب یا الکل، با تشکیل پیوند هیدروژنی جدید بین مولکول‌های آب و الکل تأمین می‌شود.

کاربردهای الکل‌ها
الکل‌ها یکی از پرکاربردترین ترکیبات آلی هستند. دو مورد از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین الکل‌ها در جهان، متانول و اتانول هستند که در صنایع مختلف به کار می‌روند. در صنایع عطرسازی، لوازم آرایشی، داروسازی، سوخت‌ها و در سنتز بسیاری از ترکیبات شیمیایی، الکل‌ها کاربرد فراوان دارند.

• متانول به‌عنوان ماده اولیه در تولید فرمالدهید، رزین‌ها، ضدیخ‌ها و در تمیز کردن فلزات کاربرد دارد.
• اتانول به‌ویژه در مشروبات الکلی، محلول‌های ضدعفونی‌کننده، و به‌عنوان حلال در صنایع داروسازی و عطرسازی استفاده می‌شود.

کاربردهای الکل‌ها

1. متانول:

   • تولید فرمالدهید
   • استفاده در مکمل‌های سوخت

2. اتانول (الکل):

   • کاربرد در مکمل‌های سوخت
   • استفاده برای استریلیزه کردن وسایل بیمارستانی

3. پروپانول، ۱-بوتانول و ایزو بوتیل:

   • به عنوان حلال
   • ماده اولیه برای تولید حلال‌ها

4. الکل‌های C₆ تا C₁₁:

   • استفاده برای افزایش خاصیت پلاستیکی
   • کاهش ویسکوزیته مواد

5. الکل‌های چرب:

   • ماده اولیه برای تولید مواد شوینده

حلال‌پذیری الکل‌ها در آب
الکل‌های کوچک، مانند متانول و اتانول، حلال‌پذیری بالایی در آب دارند و در هر نسبتی با آب حل می‌شوند. اما با افزایش طول زنجیره کربنی، حلال‌پذیری آن‌ها در آب کاهش می‌یابد. وقتی یک الکل بیش از ۴ اتم کربن داشته باشد، به وضوح حل نشدن آن در آب مشاهده می‌شود و در لوله آزمایش، دو فاز مایع به صورت جدا از هم با مرزی مشخص قرار می‌گیرند.